کرم خراط گردو

کرم خراط گردو

درخت گردو یکی از محصولات مهم کشاورزي است که در بیشتر مناطق ایران کشت می شود. کرم خراط  به نام هاي پروانه فري، پروانه کرم خراط یا شب پره پلنگی نیز نامیده می شود و یکی از آفات چوبخوار است. لارو این پروانه خسارات زیادي به درختان میوه از جمله سیب و گردو و نهالستان ها وارد می کند. این آفت در شرایط آب و هوایی معتدل گرم با فصل رویش طولانی خسارت بیشتري وارد می کند. کرم خراط آفتی است بسیار پلی فاژ و از 74 گونه گیاهی تغذیه می کند. این آفت به تعداد زیادي از درختان میوه و درختان غیر مثمر حمله می کند. درختان سیب، گلابی، به، آلو، گیلاس، گردو، زیتون، انار، انگور، مرکبات و نارون از مناسب ترین میزبانهاي این آفت هستند. در ضمن خسارت آن روي افرا، بیدمشک، بید، نارون و بلوط نیز گزارش شده است.

این آفت زمستان را به صورت لارو در داخل تنه و شاخه هاي اصلی درختان سپري می کند. وجود آنها با مشاهده توده هاي قهوه اي از فضولات و خاك اره که از سوراخ روي تنه و سرشاخه بیرون زده، مشخص می شود. گاهی از این سوراخ، شیره گیاهی نیز خارج می شود. در بهار لاروهاي زمستان گذران به دو دسته تقسیم می شوند:

الف- گروهی که در سن آخر لاروي هستند پس از تکمیل تغذیه در داخل دالان و نزدیک به سوراخ خروجی، تبدیل به شفیره می شوند. در واقع لارو کامل قبل از شفیره شدن، سوراخ خروجی را تعبیه می کند. گاهی قسمتی از بدن شفیره از سوراخ خروجی بیرون است.

ب- گروهی که اندازه کوچکتر داشته و هنوز تغذیه آنها کامل نشده است لذا یکسال دیگر در داخل تنه و سرشاخه ها به خسارت خود ادامه می دهند و در بهار سال بعد شفیره می شوند. اینها لاروهایی هستند که در آخر زمستان یا پاییز سال قبل از تخم خارج شده و فرصت کافی براي تکمیل دوره لاروي نداشته اند. ظهور حشرات کامل تدریجی است و از اوایل خرداد تا اواسط شهریور ماه ادامه دارد.

نحوه و زمان خسارت کرم خراط در ایران هر یک یا دو سال یک نسل دارد و لاروها درون شاخه ها زمستان گذرانی می کنند. بیشترین خسارت این آفت مربوط به دوره لاروي است که لاروها پس از خروج از تخم ابتدا به سمت سرشاخه ها و ساقه هاي جوان رفته و از محل اتصال دمبرگ وارد درخت می شوند که در نهایت سرشاخه ها خشک می شوند. لاروها در تنه و شاخه هاي درختان میزبان ایجاد دالان هاي طولی 40- 30 سانتی متر در عمق چوب نموده و باعث ضعف شدید درختان می شوند. خسارت اولیه از رگبرگها، دمبرگها و شاخه هاي کوچک شروع شده و بتدریج به شاخه هاي بزرگتر منتقل می شود. جابجایی لاروها توسط تارهاي بسیار نازکی انجام می شود که از غدد دهانی خود می سازند و باعث انتقال آنها از شاخه اي به شاخه دیگر می شود. از علایم حضور آفت، وجود فضولات قهوه اي رنگ و خاك اره است که از سوراخ هاي تنه و سرشاخه ها بیرون ریخته می شود و گاهی از این سوراخ ها شیره نباتی هم خارج می شود . متاسفانه در سالیان گذشته، باتوجه به تغییرات اقلیمی بوجود آمده و در نتیجه طغیان آفت، تغییراتی در رفتار آن پدیدار شده است که میتوان به بروز و افزایش حالت میوه خواري در گردو اشاره کرد.

علل افزایش جمعیت و خسارتزایی آفت:

کرم خراط طی چند سال اخیر بدلیل بروز عوامل تنش زا، از حالت نهفته و آفت درجه دو و سه بعنوان آفت درجه یک ظهور و استقرار یافته است. اکثر استان هاي گردو کاري کشور را درگیر نموده و در برخی باغات خسارات بیش از 50 درصد ایجاد کرده است. عمده ترین دلایل افزایش آفت کرم خراط در سال هاي اخیرکه باعث بروز تغییرات فیزیولوژي در درخت گردو شده، شامل موارد زیر است: -

خشکی، افزایش دما و نداشتن زمستان هاي سرد و یخبندان

- کاهش فعالیت دشمنان طبیعی آفت

- تنش تغذیه و آبیاري

- نقل و انتقال نهال آلوده

- عدم رعایت بهداشت باغ و هرس مناسب درختان

روش هاي کنترل زراعی، مکانیکی و بهداشت گیاهی: -

تهیه بستر مناسب کشت: براي کشت درخت گردو باید یک سال قبل از احداث باغ گردو به غنی سازي خاك پرداخت. افزودن مواد آلی و کودهاي پتاسیم و فسفره در پاییز همراه با شخم عمیق خاك بخشی از عملیات است. در پاییز چاله هاي کاشت به ابعاد یک متر حفر شود و ابتدا مقداري کود دامی و خاك سطحی در کف هر چاله کشت ریخته و بعد چاله ها را با خاك پوشانده تا اوایل بهار به حال خود رها باشند تا نشست کنند. در زمان کشت نیمه دوم اسفند در مناطق معتدل و سردسیري ایجاد چاله به عمق ریشه نهال کفایت می کند. باید توجه داشت که کم بودن عمق خاك مانع رشد ریشه ها و ضعف درخت می شود.

هرس و حذف شاخه هاي آلوده به لارو آفت و سوزاندن آن ها: اگر هرس را روي تمامی شاخه هاي آلوده انجام دهیم، درخت به رشد رویشی با ایجاد شاخه هاي نورسته جوان روي آورده که بهترین و مطلوبترین اندامها جهت تخم ریزي و نفوذ لاروهاي سن اول است. بنابراین بهتر است هرس را روي شاخه هایی با آلودگی بسیار بالا و خشک متمرکز نمود و از هرس تمامی شاخه ها در یک درخت پرهیز شود. شاخه هاي هرس شده حتما در خارج از باغ سوزانده شوند.

سربرداري: سربرداري بیشتر از شاخه برداري سبب تقویت رشد منطقه اي در درخت می شود، چون جوانه هاي باقیمانده را از غلبه جوانه انتهائی آزاد کرده و چون جوانه ها در نزدیکی نوك شاخه تجمع دارند، سربرداري تعداد نسبتاً زیادي از نقاط رشد بالقوه را حذف کرده و بنابراین جوانه هاي باقیمانده را تحریک می کند.

 - استفاده از سیم مفتول مسی با حرکت مستقیم جلو عقب در دالان لاروها

- استفاده از ارقام مقاوم و محلی هر منطقه

- انجام آبیاري صحیح و به اندازه کافی - تغذیه مناسب درخت گردو

کنترل فیزیکی

: این روش بر اساس رفتار حشرات کامل و جلب آنها به انواع تله ها استوار است. انواع تله: نوري، فرمونی (دلتا یا ذوزنقه)